“`html
İTO Başkanı Avdagiç’ten Hürmüz Boğazı ve Bölgesel Gelişmelere Dair Kritik Açıklamalar
İstanbul Ticaret Odası (İTO) Başkanı Şekib Avdagiç, “Hürmüz Boğazı, İran’ın denetiminde ve dünya genelinde petrol ihracatının %20’sinden fazlasını kapsayan bir stratejik nokta. Zaman zaman bu oran %25’e ulaşabiliyor. Aynı zamanda doğal gaz ihracatı açısından da son derece kritik bir geçit” şeklinde konuştu. Avdagiç, “Eğer Hürmüz Boğazı tamamen gemi trafiğine kapatılırsa, petrol varil fiyatlarının 95 dolardan 130 dolara kadar yükselebileceği öngörüleri mevcut” diye ekledi.
Avdagiç, İsrail’in Gazze’ye yönelik saldırgan tutumunun sürdüğünü belirterek, bu durumun bölgede yeni bir gerginliğe yol açtığını ifade etti. “İsrail, bu çatışmanın bölgeye yayılmasına neden olan bir yaklaşım benimsedi ve doğrudan İran’a ciddi saldırılar başlattı. Bu durumu İran’ın nükleer programının kontrolünden çıkmasına bağlıyorlar. Sürecin uluslararası hukuk ve Birleşmiş Milletler anlaşmalarının belirlediği çerçevenin dışında geliştiğini gözlemliyoruz” dedi.
İTO Başkanı, “İsrail’in bu tek taraflı ve saldırgan davranışları kesinlikle kabul edilemez. İran, uluslararası kurallara tamamen aykırı bir agresyonla karşı karşıya kaldı ve bu nedenle meşru savunma haklarını kullanma yoluna gitti. İsrail’in Gazze’ye karşı uyguladığı acımasız saldırılar, daha büyük bir katliama kapı açmış durumda ve bu durum tüm bölgeyi daha tehlikeli bir sürece sürüklüyor” şeklinde değerlendirmelerde bulundu.
Hürmüz Boğazı’nın stratejik önemine dikkat çeken Avdagiç, “Bu bölge hem petrol ihracatının hem de doğal gazın önemli bir geçiş noktasıdır. Ayrıca, özellikle Çin, ABD ve Avrupa ülkelerinden Körfez bölgesine yapılan ithalatın büyük bir kısmı da bu boğaz üzerinden gerçekleştirilmekte” ifadelerini kullandı.
Petrol Fiyatlarında Üst Limit: 130 Dolar
Avdagiç, Suriye, Irak, Ürdün, Lübnan, İran ve İsrail üzerindeki hava sahalarının kapatıldığını hatırlatarak, bu durumun bölgedeki hava trafiğine olumsuz etkiler yarattığını vurguladı.
Hem mal hem de enerji ticareti açısından farklı bir döneme girildiğini belirten Avdagiç, şöyle devam etti:
“Bu süreçte üç çeşitli senaryo mevcut. İlk senaryo, kısa sürede makul görüşmelerle bir uzlaşma sağlanması. Bu en olumlu gelişme olur. Özellikle ABD Başkanı Donald Trump’ın yaklaşımı bu aşamada önem taşıyor. Ancak daha önce Gazze konusundaki İsrail yanlısı yaklaşımlarını göz önünde bulundurursak, çok da iyimser olamayız. İkinci senaryo ise sürecin bir yükselip bir alçaldığı bir devamlılık sağlamasıdır. Üçüncü ve en olumsuz senaryo ise Hürmüz Boğazı’nın tamamen kapatılmasıdır; bu durumda petrol fiyatlarının 95 dolardan 130 dolara yükselebileceği tahminleri var. Bu sadece fiyat artışı değil, aynı zamanda bazı bölgelerde yeterli rafineri ve ham petrol bulamama sorunları da doğurabilir.”
Bölgesel Hava ve Deniz Koridorlarının Açık Kalması Önceliğimiz
İTO Başkanı Avdagiç, Türkiye ile İran’ın derin tarihi ve kültürel bağlarının bulunduğunu ve bu sürecin Türkiye için son derece önemli olduğunu belirtti.
Ayrıca, kısıtlamalar nedeniyle birçok uçuşun farklı rotalardan ilerlemek zorunda kaldığını vurgulayan Avdagiç, “Kısa vadede hem deniz hem de hava koridorlarının en azından makul seviyelerde işlemesi temel beklentimizdir. Cumhurbaşkanımızın bu konuda agresif bir tutum aldığını görmekteyiz; önde gelen dünya liderleriyle sıkı bir iletişim içinde” dedi. Avdagiç, “İsrail’in saldırganlığı ve İran’ın vereceği cevaplar umarız ki sona erer ama bu durumun Türkiye’nin uluslararası ticareti üzerinde ciddi olumsuz etkileri olacağı aşikardır” dedi.
Gümrük Birliği Anlaşmasının Güncellenmesi Şart
Avdagiç, dünya genelinde ABD’nin korumacılık trendinin hızla yayıldığını ve birçok ülkenin bu yaklaşıma yanıt verdiğini kaydetti. “ABD’nin bu korumacılık politikası, diğer ülkelerin de ekonomik stratejilerini değiştirmeye zorlayacaktır” dedi.
Avdagiç, Türkiye ile Avrupa Birliği arasında Gümrük Birliği Anlaşması’nın güncellenerek Türk ihracatçılarının karşılaştığı dezavantajların ortadan kaldırılması gerektiğini sözlerine ekledi. “Bu süreç, artık 30 yılı aşkın bir zamandır devam ediyor ve bu durumun durum değişikliğine ihtiyaç var” dedi.
Dinamik Ticaret Politikalarının Uygulanması Gerekiyor
Son olarak, Gümrük Birliği’nin dezavantajlı yönlerinin gözden geçirilmesi gerektiğini belirten Avdagiç, “Ülke bazlı ve ürün grupları bazında koordine politikaların hızlı bir şekilde uygulanması elzemdir. Ticaret Bakanlığımızın bu konuda etkili çalıştığını görüyoruz, bizler de piyasalardan gelen talepleri bakanlığa hızlıca iletiyoruz” ifadelerini kullandı. “Korumacılık, dünya ticaretini daralta ve zora sokan bir yaklaşım ve buna karşı durmak gerekiyor” dedi. (AA)
“`
