Kahramanmaraş merkezli 6 Şubat depremlerinde tamamen yıkılan Diyarbakır’ın Ofis semtindeki Kurt İsmail Paşa 2. Sokaktaki Sözel Apartmanı’yla ilgili Cumhuriyet Başsavcılığı Deprem Suçlarını Soruşturma Bürosunca takipsizlik kararı verildi.
48 kişinin ölümü, 21 kişinin de yaralanmasıyla sonuçlanan olayla ilgili İzmir 9 Eylül Üniversitesi’nden alınan bilirkişi raporunda, binanın ekli projelere uygun yapılmadığı, mevcut beton özelliklerinin onaylı statik betonarme projede öngörülen beton sınıfını sağlamaması nedeniyle bina müteahhidinin sorumlu olduğu ifade edildi.
4 KAT OLMASI GEREKİRKEN 12 KAT İNŞA EDİLDİ
Binanın zemin artı 4 kat olarak ruhsatlandırılmış olmasına rağmen belediye onaylı iki ayrı onaylı mimari projesi olduğu ve sonradan 12 kat olarak inşa edildiği belirtildi. Raporda, 1993 yılında yapımına başlanan Sözel apartmanıyla ilgili Belediye Makine İkmal Şube Müdürlüğünce onaylanan makine tesisat projesinde, “Zemin+4 kat için tesisat ve kalorifer geçerlidir. Fazla kat için sorumluluk kabul etmeyeceğiz” notunun düşüldüğü arşiv kayıtlarında yer aldı. Buna rağmen binanın 12 kat inşa edildiği kaydedildi.
KOLON KESME YOK AMA KULLANILAN BETON STANDART DIŞI
Raporda, belediye arşiv dosyası incelendiğinde binanın fenni mesul taahhütnamesi, belediye temel üstü vizesi ve yapı kullanım izin belgesinin olmadığı vurgulandı. Statik ve betonarme hesaplamalara göre binanın inşa edildiği günün koşullarına göre betonun olması gereken standartların çok altında kaldığı, laboratuar ortamındaki deney ve analiz sonuçlarına göre BS-14 sınıfında kaldığına dikkat çekildi. Bodrum kat seviyesindeki tüm kolonların donatı filizlerinin yerinde olduğu görüldüğünden herhangi bir kesilme olmadığı belirtildi. Binanı yıkılmasında zemin ve temel yetersizliklerinin etkili olmadığı bildirildi. Beton numunelerinin grenülometrisinin bozuk olduğuna işaret edildi.
PROJEDE GÖRÜNEN PERDE KOLON HİÇ YAPILMAMIŞ
TS500 standartlarına uygun betonda her boyutta kum ve çakıl bulunması gerekirken, alınan karot örneklerinde standartların üzerinde çok daha büyük 56-67 mm ölçülerindeki boyutlarda standart dışı çakıllar olduğu vurgulandı. Onaylı betonarme projesine göre yapılması gereken SP1 perde kolonun yerinde bulunmadığının tespit edildiği belirtilen raporda, bu perde kolonun onaylı projeye aykırı olarak binanın ilk inşa süresinde hiç yapılmadığı sonucuna varıldığı bildirildi. Temel seviyesinde yapılan incelemede bodrum katta su deposu olduğu değerlendirilen bir bölgeye rastlanıldığı, ancak bu deponun gerek mimari, gerekse betonarme projede yer almadığı belirtildi.
YETERSİZ İŞÇİLİK VE UYGULAMA HATALARI
Kolonların onaylı proje ile uyumlu olduğu, binanın birinci katında faaliyet gösteren dershanedeki kolonların de yerinde olduğu ve kolon kesilmesine dair bir bulguya rastlanılmadığı bildirildi. Binanın onaylı statik ve mimari, betonarme projelerine uygun inşa edilmediğinin altı çizilen raporda, malzeme özelliklerindeki yetersizlikler, uygulama ve işçilik hataları, fenni mesuliyet kapsamındaki yapım denetimindeki yetersizlik nedeniyle yıkıldığı sonucuna varıldığı ifade edildi.
MÜTEAHHİT KUSURLU BULUNDU
Binanın ruhsata tamamen aykırı biçimde inşa edilmesine izin verilmesi, binanın imar durumuna uygunluğunun kontrol edilmemesi, binanın yapı kullanım izin belgesi düzenlenmeden iskâna açılması nedeniyle belediyenin imar ve iskân müdürlüğündeki ilgili kişilerin de sorumlu olduğu anlatıldı. Aynı şekilde binanın ruhsat eki projelere uygun olarak yapılmaması, mevcut beton özelliklerinin onaylı statik betonarme projede öngörülen beton sınıfını sağlamaması nedeniyle müteahhidin sorumlu olduğu ifade edildi. Bu rapor üzerine mahkeme aralarında kolon kestikleri iddiasıyla haklarında soruşturma yürütülen işyeri sahiplerinin bilirkişi raporunda kusurlu olmadıkları için, aynı binanın enkazında hayatını kaybeden müteahhidin ise kusurlu olması nedeniyle 6 şüpheli hakkında takipsizlik kararı verildi. Gerekli denetim ve kontrolleri sağlamayarak görevi ihmalden dönemin yerel yöneticileri hakkında ise ayrıca soruşturma yürütülüyor.
